Notice bibliographique
- Notice
Type(s) de contenu et mode(s) de consultation : Texte noté : sans médiation
Titre conventionnel : [Coran (latin). 1543]
Titre(s) : Machumetis Sarracenorum principis vita ac doctrina omnis, quae & Ismahelitarum lex, & Alcoranum dicitur, ex Arabica lingua ante C C C C annos in Latinam translata [Texte imprimé], nuncque demum ad gloriam Domini Jesu, & ad christianae fidei confirmationem, doctorum ac piorum aliquot virorum, nostraeque adeò religionis orthodoxae antistitum studio & authoritate, velut è tenebris in lucem protacta atque edita. Quo volumine perlecto, pius & studiosus lector fatebitur, librum nullum potuisse vel opportunè vel tempestivè magis edi hoc rerum christianarum & turcicarum statu. Adjectae quoque sunt annotationes, confutationes, Sarracenorum ac rerum turcicarum à D C C C C annis ad nostra usque tempora memorabilium historiae, ex probatissimis autoribus tum arabibus, tum latinis & graecis, quorum catalogum versa in singulis tomis pagina prima reperies. Item, Philippi Melanchtonis, viri doctis. praemonitio ad lectorem, cum primis pia & erudita. Theodori Bibliandri, sacrarum literarum in Ecclesia Tigurina professoris, viri doctissimi, pro Alcorani editione apologia, multa eruditione & pietate referta, lectuque dignissima : quippe in qua multis ac validiss. argumentis & vitilitigatorum calumniis respondetur, & quam non solùm utilis, sed & necessaria hoc praesertim saeculo sit Alcorani editio, demonstratur. Cum Caesare Majestatis gratia & privilegio ad septennium
Publication : [Bâle, Johann Oporinus, 1543]
Éditeur : Oporinus, Johann (1507-1568)
Description matérielle : 3 parties en 1 vol. ([24]-230-[10] ; [8]-178 ; 163 p.) ; in-fol
Note(s) : La traduction latine du Coran occupe les p. 8-188, sous le titre : "Incipit lex saracenorum,
quam Alchoran vocant, id est, collectionem praeceptorum". Elle est également intitulée
: "Codex authenticus doctrinae Mahumeticae..." dans la liste des textes contenus dans
le vol. qui figure au verso de la p. de titre. - Trad. par Robert de Retines et Hermann
le Dalmate, d'après la même liste des textes. - Impr. à Bâle, par Johann Oporinus,
en 1543, d'après Göllner, "Turcica. 1, 1501-1550, die europäischen Türkendrucke des
XVI. Jahrhunderts". - Une des 3 éd. parues en 1543, dans laquelle ne figure dans la
première partie que la préface de Mélanchthon, et non celle de Luther. - Lettrines
gr. s. b.. - La première partie contient, outre la trad. latine du Coran, les textes
suivants : "Apologia pro editione Alcorani" par Theodore Bibliander (p. [6-23]) ;
"Epistola... ad dominum Bernhardum claraevallis abbatam, de translatione sua, qua
fecit transferri ex Arabico in Latinum sectam, sive haeresim Saracenorum" par Pierre
le Vénérable (p. 1-2) ; "Quaedam summula brevis contra haereses et sectam diabolicae
fraudis Saracenorum, sive Ismahelitarum" (p. 2-6) attribué à Pierre le Vénérable par
Victor Segesvary dans "L'Islam et la Réforme", 1977 ; "Praefatio Roberti translatoris
ad dominum Petrum abbatem Cluniacensem, in libro legis Saracenorum, quem Alchoran
vocant, id est, collectionem praeceptorum, quae Machumet pseudopropheta per angelum
Gabrielem quasi de coelo sibi missa confinxerit" (p. 7-8), qui figure dans la liste
des textes contenus dans le vol. sous le titre : "Praefatio Roberti Retenensis Angli
ad D. Petrum abbatem Cluniacensem, de Alcorani versione" ; "Doctrina Machumet, quae
apud Saracenos magnae authoritatis est : ab eodem Hermanno translata, cum esset peritissimus
utriusque linguae, Latinae scilicet atque Arabicae" (p. 189-200) ; "De generatione
Machumet et nutritura ejus..." (p. 201-212) et "Chronica mendosa et ridiculosa Sarracenorum"
(p. 213-223), trad. par Hermann le Dalmate ; "Annotationes eruditi cujusdam et recentioris
scriptoris, qui alicubi citat Nicolaum Cusanum, quae in marginibus Alcorano fuerunt
adjectae. Aliquot etiam capitum argumenta & censurae" (p. 224-230) ; "Annotationes
variae lectionis diversorum quatuor exemplarium..." (p. 230-[239]), ces 2 derniers
textes étant sur 2 col.. - La 2e partie, intitulée : "Confutationes legis Machumeticae,
quam vocant Alcoranum, singulari industria ac pietate à doctissimis atque optimis
viris partim Latinè, partim Graecè, ad impiae sectae illius, errorumque ejus impugnationem,
& nostrae fidei christianae confirmationem olim scriptae, ac magno studio hinc inde
conquisitae, inque lucem editae. Quorum catalogum versa pagina continet. Adjecta quoque
est Lodovici Vivis Valentini, viri doctissimi, de Mahumete & Alcorano ejus censura,
ex libris ipsius de veritate fidei christianae decerpta, unà cum aliis lectu dignissimis.
Cum gratia & privilegio imperiali ad septennium" a sa p. de titre, sa pagination et
sa liste des textes contenus dans le vol. particulières. Elle réunit : "De Mahomete,
et Alcorano ipsius, sive Saracenorum lege", par Juan Luis Vives (p. [3-4]) ; "De Mahometo,
ejusque legibus, & Saracenorum rebus", par Raffaele Maffei (p. [4-5]) ; "Mahumetanorum
sectam omni ratione carere, commentatiuncula lectu dignissima" par Jérôme Savonarole
(p. [5-8]) ; "De haeresi Heraclii et principatu ac lege Machumeti" (p. 1-20), qui
figure dans la liste des textes contenus dans le vol. sous le titre : "Disputatio
christiani eruditissimi, qui diu versatus est apud principem Sarracenorum cum magna
dignatione..." ; "Cribatio Alcorani" par Nicolas de Cusa (p. 21-82), qui figure
dans la liste des textes sous le titre : "Cribationum Alcorani libri tres..." ; "Confutatio
legis latae Saracenis à maledicto Mahometo" par Ricard de Montcroix (p. 83-165), trad.
du latin par Démétrius Cynodès, puis du grec en latin par Bartolo Piceno da Montearduo
; "Christianae fidei confessio, facta Saracenis..." (p. 166-178), qui figure dans
la liste des textes contenus dans le vol. sous le titre : "Christianae fidei exomolegesis,
sive confessio, Sarracenis facta..." Les 2 derniers textes sont sur 2 col. - La 3e
partie, intitulée : "Historiae de Saracenorum sive Turcarum origine, moribus, nequitia,
religione, rebus gestis : itemque de ordinatione politiæ eorundem domi & foris, &
disciplina ac ordine militiæ Turcicæ, deque itineribus in Turciam, unà cum vitis omnium
Turcicorum imperatorum ad nostra usque tempora, aliisque lectu dignissimis, hocque
praesertim saeculo cognitu utilissimis, ac valde necessariis. Quorum catalogum proxima
statim pagella indicabit. Cum gratia & privilegio imperiali ad septennium", a sa p.
de titre, sa pagination et sa liste des textes contenus dans le vol. particulières.
Elle réunit : ": "Prooemium in tractatum de moribus, conditionibus, & nequitia Turcorum"
(p. 7-59), par Georgius de Hungaria, et préf. par Martin Luther, d'après Victor Segesvary,
"L'Islam et la Réforme", 1977, et qui figure dans la liste des textes contenus dans
le vol. sous le titre : "De moribus, conditionibus, & nequitia Turcorum, Septemcastrensi
quodam autore incerto" ; "Pius episcopus servus servorum Dei illustri Morbisano Turcarum
principi, timorem divini nominis & amorem" (p. 59-98), qui figure dans la liste des
textes contenus dans le vol. sous le titre : "Epistola Pii Papae II. ad Morbisanum
Turcarum principem, qua & ostensis Mahumetanae sectae erroribus, ipsum admonet, ut
relicta illa, veram solidamque legis evangelicae eruditionem amplexetur", Morbisanus
désignant le sultan Mehmed II, d'après Göllner, "Turcica, die europäischen Türkendrucke
des XVI. Jahrhunderts", 1961-1978, t. 1, p. 224, qui cite une éd. de cette lettre
de 1532 ; "Epistola Morbisani magni Turcae, ad Pium papam II" (p. 99-100), qui figure
dans la liste des textes contenus dans le vol. sous le titre : "Morbisani Turcarum
principis ad Pium Papam responsio", Morbisanus désignant le sultan Mehmed II, d'après
Göllner ; "Ordinatio politiae Turcarum domi et foris, ex oratione hortatoria ad bellum
Turcis inserendum : quam vir in rebus magnis diu cum gloria magna versatus habuit
ad Maximilianum Caesarem" (p. 100-106) ; "Turcicarum rerum commentarius, ... ad Carolum
V. imperatorem Augustum" (p. 107-135) et "Ordo ac disciplina Turcicae militiae..."
(p. 135-140), par Paolo Giovio et trad. par Francesco Negri ; "De conditione vitae
christianorum sub Turca", par Juan Luis Vives (p. 140-148) ; "Quibus itineribus Turci
sint aggregiendi... libellus", par Feliks Petančić (p. 148-153) ; "De regno Ungariae
ab hostibus Turcis oppresso & capto, homilia", par Jacopo Sadoleto (p. 154-163)
Référence(s) : Index aureliensis, 119.004. - Göllner, 793. - Segesvary (Victor), "L'Islam et la Réforme",
1977
Autre(s) auteur(s) : Bibliander, Theodor (1506?-1564). Éditeur scientifique
Melanchthon, Philippus (1497-1560). Préfacier
Hermann le Dalmate (1110-1154). Traducteur
Autre(s) forme(s) du titre :
- Autre forme du titre : Incipit lex saracenorum, quam Alchoran vocant, id est, collectionem
praeceptorum
- Autre forme du titre : Codex authenticus doctrinae Mahumeticae...
Identifiant de la notice : ark:/12148/cb312263476
Notice n° :
FRBNF31226347
_________________________ Sous-notice [1] _________________________
Auteur(s) : Bibliander, Theodor (1506?-1564)
Titre(s) : Ad reverendissimos patres ac dominos episcopos et doctores ecclesiarum Christi apologia pro editione Alcorani : Theodoro Bibliandro authore
_________________________ Sous-notice [2] _________________________
Auteur(s) : Pierre le Vénérable (1094?-1156)
Titre(s) : Epistola domini Petri abbatis ad dominum Bernhardum claraevallis abbatem, de translatione sua, qua fecit transferri ex Arabico in Latinum sectam, sive haeresim Saracenorum
_________________________ Sous-notice [3] _________________________
Auteur(s) : Pierre le Vénérable (1094?-1156)
Titre(s) : Incipit quaedam summula brevis contra haereses et sectam diabolicae fraudis Saracenorum, sive Ismahelitarum
_________________________ Sous-notice [4] _________________________
Auteur(s) : Robertus Castrensis (11..-11.. ; actif en 1143)
Titre(s) : Praefatio Roberti translatoris ad dominum Petrum abbatem Cluniacensem, in libro legis Saracenorum, quem Alchoran vocant...
Autre(s) forme(s) du titre :
- Autre forme du titre : Praefatio Roberti Retenensis Angli ad D. Petrum abbatem Cluniacensem,
de Alcorani versione
_________________________ Sous-notice [5] _________________________
Titre(s) : Incipit doctrina Machumet, quae apud Saracenos magnae authoritatis est...
Autre(s) auteur(s) : Hermann le Dalmate (1110-1154). Traducteur
_________________________ Sous-notice [6] _________________________
Titre(s) : De generatione Machumet et nutritura ejus...
Autre(s) auteur(s) : Hermann le Dalmate (1110-1154). Traducteur
_________________________ Sous-notice [7] _________________________
Titre(s) : Incipit chronica mendosa et ridiculosa Sarracenorum
Autre(s) auteur(s) : Hermann le Dalmate (1110-1154). Traducteur
_________________________ Sous-notice [8] _________________________
Titre(s) : Annotationes eruditi cujusdam et recentioris scriptoris, qui alicubi citat Nicolaum Cusanum, quae in marginibus Alcorano furerunt adjectae...
_________________________ Sous-notice [9] _________________________
Titre(s) : Annotationes variae lectionis diversorum quatuor exemplarium...
_________________________ Sous-notice [10] _________________________
Auteur(s) : Vives, Juan Luis (1492-1540)
Titre(s) : De Mahomete, et Alcorano ipsius, sive Saracenorum lege... censura...
Autre(s) forme(s) du titre :
- Autre forme du titre : ... De Mahomete & Alcorano ipsius censura...
_________________________ Sous-notice [11] _________________________
Auteur(s) : Maffei, Raffaele (1455-1522)
Titre(s) : De Mahometo, ejusque legibus, & Saracenorum rebus...
_________________________ Sous-notice [12] _________________________
Auteur(s) : Savonarole, Jérôme (1452-1498)
Titre(s) : Mahumetanorum sectam omni ratione carere, commentatiuncula lectu dignissima...
_________________________ Sous-notice [13] _________________________
Titre(s) : De haeresi Heraclii et principatu ac lege Machumeti
Autre(s) forme(s) du titre :
- Autre forme du titre : Disputatio christiani eruditissimi, qui diu versatus est
apud principem Sarracenorum cum magna dignatione...
_________________________ Sous-notice [14] _________________________
Auteur(s) : Nicolas de Cusa (1401-1464)
Titre(s) : Cribatio Alcorani...
Autre(s) forme(s) du titre :
- Autre forme du titre : Cribationum Alcorani libri tres...
_________________________ Sous-notice [15] _________________________
Auteur(s) : Ricard de Montcroix (1242?-1320)
Titre(s) : ... Confutatio legis latae Saracenis à maledicto Mahometo...
Autre(s) auteur(s) : Cydonès, Démétrius (1324?-1398?). Traducteur
Montearduo, Bartolo Piceno da. Traducteur
Autre(s) forme(s) du titre :
- Autre forme du titre : ... Confutatio legis à Mahumete Sarracenis latæ
_________________________ Sous-notice [16] _________________________
Titre(s) : Christianae fidei confessio, facta Saracenis
Autre(s) forme(s) du titre :
- Autre forme du titre : Christianae fidei exomolegesis, sive confessio, Sarracenis
facta
_________________________ Sous-notice [17] _________________________
Auteur(s) : Georgius de Hungaria (1422?-1502)
Titre(s) : Prooemium in tractatum de moribus, conditionibus, & nequitia Turcorum
Autre(s) auteur(s) : Luther, Martin (1483-1546). Préfacier
_________________________ Sous-notice [18] _________________________
Auteur(s) : Pie II (1405-1464 ; pape)
Titre(s) : Pius episcopus servus servorum Dei illustri Morbisano Turcarum principi, timorem divini nominis & amorem
Autre(s) forme(s) du titre :
- Autre forme du titre : Epistola Pii Papae II. ad Morbisanum Turcarum principem,
qua & ostensis Mahumetanae sectae erroribus, ipsum admonet, ut relicta illa, veram
solidamque legis evangelicae eruditionem amplexetur
_________________________ Sous-notice [19] _________________________
Auteur(s) : Mehmed II (1432-1481 ; sultan ottoman)
Titre(s) : Epistola Morbisani magni Turcae, ad Pium Papam II
_________________________ Sous-notice [20] _________________________
Titre(s) : Ordinatio politiae Turcarum domi et foris...
_________________________ Sous-notice [21] _________________________
Auteur(s) : Giovio, Paolo (1483-1552)
Titre(s) : Turcicarum rerum commentarius, Pauli Jovii episcopi Nucerini, ad Carolum V. Imperatorem Augustum...
Autre(s) auteur(s) : Negri, Francesco (1500-1563). Traducteur
_________________________ Sous-notice [22] _________________________
Auteur(s) : Giovio, Paolo (1483-1552)
Titre(s) : Ordo ac disciplina Turcicae militiae...
_________________________ Sous-notice [23] _________________________
Auteur(s) : Vives, Juan Luis (1492-1540)
Titre(s) : ... De conditione vitae christianorum sub Turca
_________________________ Sous-notice [24] _________________________
Auteur(s) : Felix Petantius (1455-1522)
Titre(s) : Quibus itineribus Turci sint aggrediendi,... libellus
_________________________ Sous-notice [25] _________________________
Auteur(s) : Sadolet, Jacques (1477-1547)
Titre(s) : ... De regno Ungariae ab hostibus Turcis oppresso & capto, homilia
Autre(s) forme(s) du titre :
- Autre forme du titre : De regno Hungariae ab hostibus Turcis oppresso et capto,
homilia